حسن راشدی بخشی از کتاب : " ترکان و بررسی تاریخ ، زبان و هویت آنها در ایران "
اغلب پان‌آریائیستها و ناسیونالیستهای افراطی فارس بر جدایی نام سرزمینی که در شمال رود ارس قرار دارد با سرزمینهایی که در جنوب این رود واقع است اصرار دارند, در حالیکه تاریخ واقعیتها را به گونه‌ای دیگر بیان میکند!
به نظر میرسد زمانیکه در تاریخ, از آذربایجان و اران به عنوان دو ایالت جدا از هم یاد میشود, «آذربایجان» علاوه بر اینکه نام مملکت بزرگی را که از اراک و همدان و زنجان گرفته تا دربند قفقاز را شامل میشده و دو ولایت اران و شیروان هم در محدودة این مملکت قرار میگرفته است به نام ولایتی هم اتلاق میشده که شهرهای این ولایت در جنوب رود ارس قرار داشته و در بیشتر موارد شهرهای استانهای امروزی آذربایجان شرقی, آذربایجان غربی, اردبیل, زنجان, همدان, قزوین, مرکزی و قسمتی از استان تهران جزء این ولایت به حساب میآمده است؛ چنانچه در «برهان قاطع» در مورد رود ارس چنین آمده است: رودی است که بین آذربایجان و اران جاری است. ولی باز در همان کتاب در جلد اوّل صفحه ۹۶ آمده است: اران نام ولایتی است از آذربایجان که گنجه و بردعه از اعمال آن است.
از نوشته‌های فوق چنین استنباط میگردد هنگامیکه از آذربایجان به عنوان ولایت یاد میشود, اران همسایه آذربایجان است, و هنگامیکه از آذربایجان به عنوان مملکت سخن به میان میآید «اران» ولایتی از ولایات مملکت آذربایجان به حساب میآید.